ΣΥΝΟΨΗ
Οι γεννήσεις στην Ελλάδα έχουν μειωθεί από 120.000 στο 2010 σε περίπου 70.000 το 2023. Σε εθνικό επίπεδο 1 στα 4 ζευγάρια αντιμετωπίζει το πρόβλημα της υπογονιμότητας. Το Ευρωκοινοβούλιο έχει αναγνωρίσει πια το θέμα «Υπογονιμότητα» ως κοινωνικό αλλά και ως ζήτημα υγείας.
Προβλέπεται συρρίκνωση του πληθυσμού έως το 2050, με τις πιο ζωφηρές εκτιμήσεις να αναφέρουν μείωση του πληθυσμού έως και 1.500.000 ανθρώπους.
Η γήρανση του πληθυσμού, οι αυξημένες κοινωνικές ανισότητες, οι μεταναστευτικές ροές δημιουργούν ένα ασφυκτικό περιβάλλον στο ήδη αποδυναμωμένο εθνικό σύστημα υγείας, με αποτέλεσμα να μην εξυπηρετούνται επαρκώς οι υγειονομικές ανάγκες των ασθενών στην παραμεθόριο και στην περιφέρεια γενικότερα, όπου οι επιλογές περίθαλψης είναι περιορισμένες.
Οι φαρμακευτικές δαπάνες στον κρατικό προϋπολογισμό μειώνονται και παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, ενώ οι ανάγκες των ασθενών αυξάνονται, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με ελλείψεις σε αρκετά σκευάσματα.
ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Η ΕΛΣΤΑΤ πληροφορεί για σταθερά πτωτική πορεία στις γεννήσεις από το 2008, ενώ η Ελλάδα κατατάσσεται στην πεντάδα των χωρών με τη μεγαλύτερη μείωση γεννήσεων.
Οι συνέπειες οδηγούν σε τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα, που η έκρηξή του αναδεικνύεται σε ένα από τα οξύτερα, αν όχι τα πρώτα, στην ατζέντα άμεσης αντιμετώπισης από την πολιτεία.
Τα περιφερειακά νοσοκομεία που εξυπηρετούν το σύνολο των ασθενών κάθε νομού βρίσκονται υποστελεχωμένα από ανθρώπινο δυναμικό χωρίς τις απαιτούμενες υποδομές με αποτέλεσμα να μειώνουν δραματικά την ποιότητα παροχής υγείας των ασθενών, οδηγώντας στην ανάγκη διακομιδής τους σε άλλα νοσοκομεία όμορων ή και όχι νομών, τα οποία με τη σειρά τους βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση, δηλαδή εντοπίζονται με απουσία βασικών ιατρικών ειδικοτήτων και την αντικατάσταση αυτών με των μόνων υπαρχόντων. Οι ασθενείς βιώνουν ένα καθημερινό καθεστώς άγχους και ανασφάλειας, ενώ το εργαζόμενο προσωπικό των συγκεκριμένων δομών προσανατολίζεται στην απεμπλοκή του από τις συνθήκες αυτές.
Τα νησιά αλλά και η παραμεθόριος (λόγω γεωγραφικής θέσης) μαστίζονται εξαιτίας της απουσίας απαραίτητων ιατρικών ειδικοτήτων αλλά και επειγόντων διακομιδών ασθενών, αφού λόγω της μη ικανής συνεργασίας της τοπικής αυτοδιοίκησης και τοπικών εναέριων διακομιδών (θεωρείται παράνομη αυτή η συνεργασία και δεν καλύπτεται από το νόμο), παραμένουν ανήμπορα συχνά για το αυτονόητο, δηλαδή την περίθαλψη των ασθενών.
Οι ιατροί που συνταγογραφούν, οι ασθενείς, οι φαρμακοποιοί, δηλαδή όλοι οι εμπλεκόμενοι στο αναπόσπαστο κομμάτι που αποτελεί το «Φάρμακο» στην κατοχύρωση του αγαθού της υγείας, έρχονται αντιμέτωποι όχι μόνο με βασικές ελλείψεις του αλλά και με ένα παρωχημένο σύστημα, χωρίς μέριμνα για τη φαρμακευτική δαπάνη, τις πραγματικές ανάγκες αλλά και καινοτόμες θεραπείες.
Ο ΕΟΠΥΥ επιπροσθέτως έχει δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στα διαγνωστικά εργαστήρια με τα οποία έχει συμβάσεις. Τα μικρομεσαία διαγνωστικά εργαστήρια είναι δέσμια του ΕΟΠΥΥ, αφού καλούνται να διενεργήσουν διαγνωστικές εξετάσεις με δικά τους έξοδα (αντιδραστήρια, εξοπλισμό, πληρωμή προσωπικού) και στο τέλος κάθε μήνα ο ΕΟΠΥΥ τους αποζημιώνει με τραγικά μειωμένα ποσά από τα καθορισμένα. Οι ιδιώτες εργαστηριακοί ιατροί έχουν φορτωθεί έτσι ένα υπέρογκο συσσωρευμένο ΤΕΧΝΗΤΟ χρέος, το οποίο οδηγεί τα ιατρεία τους σε κλείσιμο και σε κάποιες περιπτώσεις τους ίδιους σε μη συνταξιοδότηση! Οι πολλές προηγούμενες υπουργικές αποφάσεις για το θέμα δεν εφαρμόστηκαν.
Εν μέσω όλων αυτών, ασθενείς και ιατρικός κόσμος στερείται ενημέρωσης, καθοδήγησης αλλά και εκπαίδευσης από την πολιτεία για έναν υγιή τρόπο ζωής που ενσωματώνει σωστή διατροφή και άσκηση, αλλά και τη συνάρτηση αυτής με σύγχρονες ασθένειες που χρίζουν πια φαρμακευτική θεραπεία, π.χ. παιδική παχυσαρκεία, η οποία έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις στη χώρα μας.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
- Κίνητρα σε ιατρούς όλων των ειδικοτήτων προκειμένου να αιτούνται πρόσληψη σε απομακρυσμένα και μικρά νοσοκομεία, οικονομικά κίνητρα, μοριοδότηση, περαιτέρω εξειδίκευση και επιστημονική εξέλιξη σε γιατρούς με προϋπηρεσία σε άγονες περιοχές και θέσεις στο ΕΣΥ που παραμένουν κενές για χρόνια.
- Επιβράβευση του επικουρικού προσωπικού που προσελήφθη λόγω της πανδημίας COVID σε ΚΟΜΥ, Κέντρα Υγείας και Νοσοκομεία. Μονιμοποίησή του εφ΄όσον το επιθυμεί στις θέσεις που αρχικά προσελήφθη.
- Για τους εργαστηριακούς ιατρούς να ισχύσει το εκ των προτέρων γνωστό και ανακοινώσιμο Clow back έως 5%, η υπογραφή συλλογικών συμβάσεων με τον ΕΟΠΥΥ και να αναγνωριστεί η συνυπευθυνότητα του ΕΟΠΥΥ, του υπουργείου Υγείας και της ΗΔΙΚΑ για την έλλειψη και μη εφαρμογή κανόνων ορθής συνταγογράφησης διαγνωστικών εξετάσεων.
- Για τα απογευματινά χειρουργεία στα δημόσια νοσοκομεία προτείνουμε τη δημιουργία λίστας προερχόμενη από τα πρωινά, αμοιβή παθολογοανατόμων και υπόλοιπων ιατρικών ειδικοτήτων που εμπλέκονται με τα περιστατικά, εξασφάλιση συμμετοχής μόνο εξειδικευμένου νοσηλευτικού προσωπικού (εργαλειοδότες και νοσηλευτές αναισθησιολογικών τμημάτων), δίκαιη αμοιβή αυτών, καθορισμό μέγιστου επιτρεπόμενου ορίου ωρών εργασίας για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
- Υποστήριξη με διορισμούς προσωπικού και ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό των Κέντρων Υγείας με σκοπό την 24ωρη εφημέρευσή τους. Έτσι θα κατηγοριοποιούνται τα πολύ ελαφρά περιστατικά που δεν χρήζουν περεταίρω αντιμετώπιση σε δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια Νοσοκομεία.
- Για την επίλυση του προβλήματος των διακομιδών από τις νησιωτικές περιοχές προτείνουμε την αλλαγή της νομοθεσίας ώστε να επιτρέπεται στην τοπική αυτοδιοίκηση να συνάπτει συμβόλαια με ιδιωτικές εταιρείες διακομιδών, με προϋποθέσεις ασφαλούς μεταφοράς.
- Πρόσληψη κλινικών διατροφολόγων στα Κέντρα Υγείας και Νοσοκομεία, προκειμένου να συμμετέχουν τόσο στην πρωτογενή πρόληψη και την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για το πρόβλημα της παχυσαρκίας όσο και στην ειδική διατροφική καθοδήγηση των ασθενών ανάλογα με τα νοσήματά τους. Χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό ταμείο καμπάνιας ενημέρωσης του ευρωπαϊκού πληθυσμού για τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής.
- Υποστήριξη από την πολιτεία του ιατρικού τουρισμού στη χώρα μας με προβολή των εξαίρετων ιατρικών υπηρεσιών μας εντός του Ευρωκοινοβουλίου, θέσπιση φορέα αντίστοιχου με τον ΕΟΤ ή ενσωμάτωση των δυο φορέων, επιδίωξη σύναψης συμφωνιών για ιδιωτικά ιατρικά κέντρα που το επιθυμούν με φορείς ΕΣΥ των χωρών της Ευρωπαϊκής ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου για επεμβάσεις και θεραπείες με τεράστιο χρόνο αναμονής εκεί.
- Εξοικονόμηση πόρων για την Υγεία μέσω μεγαλύτερης διασφάλισης αξιοκρατίας στις προμήθειες ιατρικού εξοπλισμού για το ΕΣΥ και θέσπιση γι΄ αυτές κοινού νομοθετικού πλαισίου για όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Για τα Φάρμακα και την επάρκειά τους στην ελληνική αγορά προτείνουμε διακρατική συμφωνία στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και συγχώνευση ΥΦΕΤ και ΕΟΦ προς όφελος της διαφάνειας με περιορισμό εγκρίσεων φαρμάκων.
- Άμεση και σταθερή χρηματοδότηση της στοματικής υγείας, ένταξη σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα στοματικής υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα η δημόσια οδοντιατρική δαπάνη στην Ελλάδα αγγίζει το 0% (σύμφωνα με Ε.Ε. Ομοσπονδία) όταν ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 31% (OECD 2021). Προτείνουμε κάλυψη κενών θέσεων στο ΕΣΥ με μόνιμο προσωπικό οδοντιάτρων (στην τελευταία προκήρυξη ιατρών και οδοντιάτρων τον Μάρτιο 2024 δεν συμπεριλαμβάνεται καμία θέση οδοντιάτρου).
- Όσον αφορά το πρόβλημα της υπογεννητικότητας και κατ’ επέκταση του δημογραφικού προτείνουμε αύξηση του αριθμού των προσπαθειών εξωσωματικής για τις οποίες χορηγεί φάρμακα ο ΕΟΠΥΥ από τις ισχύουσες 4 σε 6, επιδότηση για την κατάψυξη σπέρματος και ωοθηκικού ιστού καρκινοπαθών, επίδομα ή/και συνταγογράφηση στον ΕΟΠΥΥ φαρμάκων εξωσωματικής για μόνες γυναίκες που θέλουν να καταψύξουν ωάρια, παρότρυνση των Ελλήνων του εξωτερικού να εγγράφουν τα παιδιά τους και σε Ελληνικό Δημοτολόγιο, προώθηση και προβολή στην Ευρώπη των ελληνικών υπηρεσιών Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής αλλά και του ιδιαίτερα ευνοϊκού νομικού πλαισίου της χώρας μας. Επιπλέον, η ηλεκτρονική κατάθεση δικαιολογητικών στην επιτροπή εξωσωματικής του ΕΟΠΥΥ αντί της διά ζώσης έγκρισης. Η θέσπιση ψυχολογικής υποστήριξης των ζευγαριών είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντική όπως και η απαλλαγή των γυναικών-ελεύθερων επαγγελματικών από τις εισφορές ΕΦΚΑ για διάστημα ισόποσο με την άδεια κύησης και λοχείας των γυναικών του δημοσίου τομέα. Επιβάλλεται να αντιστρέψουμε και τους κοινωνικούς λόγους που επιδεινώνουν το πρόβλημα της υπογεννητικότητας πανευρωπαϊκά με την επίλυση του στεγαστικού προβλήματος, τη βελτίωση της αγοραστικής δύναμης των νέων ζευγαριών, την επιπλέον οικονομική και κοινωνική στήριξη από τα κράτη των πολύτεκνων και τρίτεκνων οικογενειών. Ο ευρωπαϊκός Νότος που έζησε την οικονομική κρίση και κατά συνέπεια το δημογραφικό πρόβλημα 15 έτη νωρίτερα από τον Ευρωπαϊκό Βορρά πρέπει να στηριχθεί εκτεταμένα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
- Προτείνουμε την καθιέρωση ιατρείων Οικογενειακού Προγραμματισμού με σκοπό την ενημέρωση των νέων, και όχι μόνο, για θέματα που αφορούν στη σεξουαλική υγεία και αντισύλληψη, ώστε να περιοριστεί ο αυξημένος αριθμός διακοπής κυήσεων στην Ελλάδα, καθώς και η μετάδοση σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων.
- Υποστηρίζουμε ένθερμα την συμμετοχή της Εκκλησίας, αλλά και των ΜΚΟ για την προβολή του δημογραφικού προβλήματος και την ανάγκη τεκνοποίησης. Προτείνουμε σύσταση ειδικού (Υφ)Υπουργείου διαχείρισης δημογραφικού προβλήματος ή διακομματικής κοινοβουλευτικής ομάδας.
