ΣΥΝΟΨΗ
Οι γεννήσεις στην Ελλάδα έχουν μειωθεί από 120.000 το 2010 σε περίπου 70.000 το 2023. Ραγδαία πτώση γεννητικότητας σε συνδυασμό με αυξημένη μετανάστευση οδηγεί σε ένα τεραστίων διαστάσεων δημογραφικό πρόβλημα. Σε εθνικό επίπεδο 1 στα 4 ζευγάρια έχει πρόβλημα (υπο)γονιμότητας. Το 2022 γεννήθηκαν στην Ελλάδα 9.425 λιγότερα παιδιά από το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με την EuroStat. Το Ευρωκοινοβούλιο το έχει αναγνωρίσει τόσο ως κοινωνικό πρόβλημα όσο και ως ζήτημα υγείας.
Η αντιμετώπιση του δημογραφικού πρέπει να είναι πολύπλευρη και απαιτεί λήψη πολλών μέτρων. Οι κάτωθι προτάσεις αφορούν αποκλειστικά τον τομέα της Υγείας και δεν συμπεριλαμβάνουν κοινωνικά μέτρα.
Προτάσεις
- Σύσταση Θεματικής Ομάδας εντός του κόμματος των ΔΗΜΟΚΡΑΤΩΝ με αντικείμενο τη διαχείριση του προβλήματος.
- Πρόταση σύστασης σε κυβερνητικό επίπεδο ειδικού (Υφ)υπουργείου διαχείρισης δημογραφικού προβλήματος.
- Επίδομα ή/και δυνατότητα συνταγογράφησης στον ΕΟΠΥΥ των φαρμάκων της εξωσωματικής ΚΑΙ για μόνες γυναίκες.
- Επιδότηση για την κατάψυξη σπέρματος σε καρκινοπαθείς άνδρες.
- Γυναίκες ελεύθεροι επαγγελματίες να απαλλάσσονται εισφορών ΕΦΚΑ κατά τους τελευταίους μήνες κυοφορίας για διάστημα ισόποσο με την άδεια κύησης και λοχείας του Δημοσίου Τομέα.
- Ευαισθητοποίηση-Παρότρυνση των Ελλήνων του εξωτερικού να εγγράφουν τα νεογέννητα παιδιά τους (και) σε Ελληνικό Δημοτολόγιο, ώστε αυτοί οι νέοι Έλληνες να διατηρήσουν τη ρίζα τους με την Πατρίδα. Χρειάζονται κίνητρα (πχ για τα αγόρια απαλλαγή στρατιωτικής θητείας, ή μια πολλή μικρή θητεία, ή εξαγορά), ώστε στο μέλλον τα παιδιά αυτά να μπορούν να επιστρέψουν ελεύθερα στην Ελλάδα.
- Τέλος, προτείνουμε την ευρεία χρήση της τεχνολογίας της τηλεϊατρικής κυρίως για τις άγονες και απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.
ΑΝΑΛΥΣΗ
Υφιστάμενη κατάσταση
Η υπογεννητικότητα αποτελεί μείζον πρόβλημα για την Ελλάδα αφού οι γεννήσεις βρίσκονται σε σταθερά πτωτική πορεία από το 2008, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Πιο συγκεκριμένα, το 2021 γεννήθηκαν στην Ελλάδα 85.346 παιδιά, ενώ το 2022 μόλις 75.921. Δηλαδή, 11,04% λιγότερα.
Οι τοκετοί που καταγράφηκαν σε διαφορετικές περιοχές στην Ελλάδα παρουσιάζονται ως εξής:
Το αρνητικό ρεκόρ κατέχει το Βόρειο Αιγαίο (-21,6%), η Δυτική Μακεδονία (-14,8%) και τα νησιά Αιγαίου (-13,4%).
Στον αντίποδα, οι περιφέρειες με την μικρότερη μείωση σε γεννήσεις ήταν η Δυτική Ελλάδα (-5,37%), η Πελοπόννησος (-9,83%) και η Κεντρική Μακεδονία (-9,14%).
Χαρακτηριστικό είναι πως για την ίδια χρονική περίοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ποσοστό μείωσης είναι 5,11%, κάτι που κατατάσσει την Ελλάδα στην πεντάδα των χωρών με την μεγαλύτερη μείωση γεννήσεων.
Ο συνολικός δείκτης γονιμότητας το 2022 ήταν 1,46 ζωντανές γεννήσεις ανά γυναίκα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δείκτης που καταγράφει σαφή μείωση όταν το 2021 ήταν 1,53.
Χώρες με υψηλότερους δείκτες:
- Γαλλία – 1,79
- Ρουμανία – 1,71
- Βουλγαρία – 1,65
- Τσεχία – 1,64
Αντίθετα, χώρες με χαμηλότερους δείκτες:
- Μάλτα – 1,08
- Ισπανία – 1,16
- Ιταλία – 1,24
- Ελλάδα – 1,32
Προτεινόμενες θέσεις Δημοκρατών
Η ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή στην Ελλάδα καθορίζεται από τους νόμους 4272/2014, 3305/2005, 3089/2002 και ΧΧΧΧ/2022 και ρυθμίζουν τα πλαίσια λειτουργίας των μονάδων Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
Θεωρούμε ηθικό και αυτονόητο καθήκον της πολιτείας να παρέχει ένα πιο φιλικό πλαίσιο μέσα από το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ), που πρωταρχικό στόχο έχει την βελτίωση των συνθηκών εκείνων για τα ζευγάρια, αλλά και μόνες γυναίκες που επιθυμούν να πετύχουν εγκυμοσύνη.
Απαιτούμε ριζικές και πρωτοποριακές αλλαγές, η υιοθέτηση των οποίων μπορεί να οδηγήσει σε εξαιρετικά ευεργετικά αποτελέσματα για τους μελλοντικούς Έλληνες γονείς και μόνες μητέρες. Με προϋπόθεση έναν άμεσο σχεδιασμό, ρεαλιστικές προτάσεις αλλά και ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα, οι παραθέτουμε τις κάτωθι προτάσεις:
1) Σύσταση ομάδας εντός του κόμματος των ΔΗΜΟΚΡΑΤΏΝ για τη συζήτηση μέτρων διαχείρισης του προβλήματος.
2) Πρόταση σύστασης σε Κυβερνητικό επίπεδο ειδικού (Υφ)υπουργείου διαχείρισης Δημογραφικού προβλήματος, ή Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Ομάδας.
3) επίδομα, ή/και δυνατότητα συνταγογράφησης στον ΕΟΠΥΥ των φαρμάκων της εξωσωματικής ΚΑΙ για μόνες γυναίκες που θέλουν να καταψύξουν ωάρια.
Παρότι, το νομοθετικό πλαίσιο από τον Ιούλιο 2022, επιτρέπει σε μόνες γυναίκες, τις ανωτέρω θεραπείες, επί του παρόντος, ΔΕΝ δικαιούνται επίδομα, ούτε φάρμακα, κατόπιν έγκρισης επιτροπής ΕΟΠΥΥ.
4) Πιστεύεται ότι λιγότερο από το 50% των υπογόνιμων ζευγαριών στη χώρα μας, επιλέγουν να περάσουν επιτροπή ΕΟΠΥΥ για να λάβουν έγκριση για τα φάρμακα, που δικαιούνται και κάλλιστα μπορούν να ξεπεράσουν σε κόστος τα 1.500 ευρώ. Η ηλεκτρονική κατάθεση των δικαιολογητικών, αντί της δια ζώσης έγκρισης, που ισχύει σήμερα και η απλούστευση της διαδικασίας συνταγογράφησης, θα βοηθούσαν. Επίσης, η καθιέρωση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης φαρμάκων, (με συγκεκριμένα κριτήρια) από Ιδιώτες ιατρούς (που είναι εύκολο να ελεγχθούν και έχουν πλαφόν συνταγογράφησης), μπορεί ακόμα και να εξαλείψει την ανάγκη ύπαρξης της (αποτρεπτικής) επιτροπής ΕΟΠΥΥ.
5) Επιδότηση για την κατάψυξη σπέρματος σε καρκινοπαθείς άνδρες (κόστος λιγότερο από 100 ευρώ/καρκινοπαθή). Οι άνδρες αυτοί, καθίστανται υπογόνιμοι σε ποσοστό άνω του 50%, λόγω των χημειοθεραπειών και ακτινοθεραπειών, οπότε η κατάψυξη σπέρματος ΠΡΙΝ την θεραπεία, είναι η μόνη τους ελπίδα για τεκνοποίηση. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει κρατική επιδότηση και οι ίδιοι πρέπει να καλύψουν το έξοδο.
6) Αύξηση του αριθμού των προσπαθειών εξωσωματικής, που χορηγεί φάρμακα ο ΕΟΠΥΥ, από τις ισχύουσες 4 (που απαιτούν να περάσει το ζευγάρι 2 φορές από επιτροπή ΕΟΠΥΥ).
7) Οι γυναίκες Ελεύθεροι επαγγελματίες να απαλλάσσονται των εισφορών ΕΦΚΑ, κατά τους τελευταίους μήνες κυοφορίας, για διάστημα ισόποσο με την άδεια κυήσεως και λοχείας των γυναικών του Δημοσίου Τομέα.
8) Ευαισθητοποίηση-Παρότρυνση των Ελλήνων του εξωτερικού να εγγράφουν τα νεογέννητα παιδιά τους (και) σε Ελληνικό Δημοτολόγιο, ώστε αυτοί οι νέοι Έλληνες να διατηρήσουν τη ρίζα τους με την Πατρίδα. Πολλοί γονείς αγοριών δεν το κάνουν, ώστε να μην υποχρεωθούν σε στρατιωτική θητεία τα αγόρια στο μέλλον. Χρειάζονται κίνητρα (πχ απαλλαγή στρατιωτικής θητείας, ή μια πολλή μικρή θητεία, ή εξαγορά), ώστε στο μέλλον τα παιδιά αυτά να μπορούν να επιστρέψουν ελεύθερα στην Ελλάδα. Το οικονομικό κόστος αυτού του μέτρου είναι ΜΗΔΕΝΙΚΟ. Οι Απόδημοι Έλληνες και τα παιδιά τους είναι ιδιαίτερα σοβαρό Εθνικό κεφάλαιο και διαχρονικά έχουν έμπρακτα βοηθήσει την Πατρίδα.
9) Ζητούμε τη βοήθεια της Εκκλησίας για την προβολή του Δημογραφικού θέματος από τους κληρικούς και ενθάρρυνση της τεκνοποίησης, που άλλωστε αποτελεί πάγια θέση της Εκκλησίας.
10) Λόγω της οικονομικής κρίσης, άτομα αναπαραγωγικής ηλικίας μετανάστευσαν σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης, ΗΠΑ και Αυστραλία, όπου η πρόσβαση σε κλινικές Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής είναι δυσχερής και το νομοθετικό πλαίσιο αυστηρό, σε αντίθεση με την Ελλάδα. Στο πλαίσιο κινήτρων επιστροφής των Ελλήνων του εξωτερικού θα μπορούσαν να προωθηθούν μέτρα όπως η ΑΜΕΣΗ χρηματοδότηση 1-2 προσπαθειών εξωσωματικής σε (αποδεδειγμένα) παλλινοστούντες Έλληνες, που επί σειρά ετών δεν είχαν ασφάλιση στην Ελλάδα.
11) Προώθηση των υπηρεσιών Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και προβολή του ιδιαίτερα ευνοϊκού νομικού πλαισίου της Ελλάδος, σε χώρες του εξωτερικού, μέσω των κατά τόπους πρεσβειών, πέραν του πλαισίου του Ιατρικού Τουρισμού, και για ενημέρωση των Ελλήνων του εξωτερικού.
12) Υποστήριξη των ΜΚΟ με σχετικό έργο.
13) Το πρόβλημα είναι Πανευρωπαϊκό και έχει ανακηρυχθεί ως τέτοιο, ήδη, εντός του Ευρωκοινοβουλίου. Συνεπώς, τα κονδύλια για τα ανωτέρω κίνητρα, πρέπει να ζητηθούν από την Ε.Ε.
14) Τέλος, προτείνουμε την ευρεία χρήση της τεχνολογίας της τηλεϊατρικής κυρίως για τις άγονες και απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.
